"ေရာင္ျခည္ေတာ္ဘဲြ႔ ဘုရားပင့္ ဂါထာ"

"ေရာင္ျခည္ေတာ္ဘဲြ႔ ဘုရားပင့္ ဂါထာ"

လယ္တီပ႑ိတ ဆရာဦးေမာင္ၾကီး ေရး
ေရာင္ျခည္ေတာ္ဘဲြ႔ ဘုရားပင့္

၁။ နီလာနီလာ နိစၧရႏၲိ
ပီတာ ပီတာစ ရံသီေယာ
ေလာဟိတာ ေလာဟိတာစာဘာ
ၾသဒါေတာဒါတ ရံသိေယာ

၂။ တမွာတမွာစ မိဥိၨဌာ
ပဘာသႏၲိ ပဘႆရာ
ဧ၀ံဆဗၺဏၰရံသိေယာ
ဌာတုေမ ဘဂ၀ါသိေရ

၁။ ပဌာနံ - နက္နဲထူးဆန္း ပဌာန္းက်မ္းကို သမၼသႏၲႆ - အႏုလုံပဋိလုံ အစုံအဆန္ အဖန္ဖန္အထပ္ထပ္သုံးသပ္ဆင္ျခင္ေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္၏
(၁) နီလာ - ဆံေတာ္မုတ္ဆိတ္ေတာ္ မ်က္၀န္းေတာ္တခို စိမ္းညိဳေသာ အရပ္ဌာနမွ နီလာ - ၾကာညိဳ ခြာညိဳ ရတနာညိဳကဲ့သို႔ စိန္းတစိုစို ျမသားလိုျဖင့္ ညိဳေမွာင္ေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျမတ္တို႔သည္ နိစၧရႏၲိ - ေနအေထာင္ လအေထာင္ ျဗဟၼာနတ္အေရာင္ ရတနာ န၀ရတ္အေရာင္တို႔ကို ထိပ္ေခါင္ကာ လႊမ္းမိုး၍ ျဖိဳးျဖိဳးၾကြယ္ၾကြယ္ အံ့ၾသဘြယ္ အဆန္းတၾကယ္ ကြန္႔ျမဴးေတာ္မူၾကေလကုန္၏။
(၂) ပီတာစ - သိဂၤီေရႊေလွာ္ အေရေတာ္မွလည္း ပီတာ - မဟာေလွကား ေရႊစကားႏွင့္ ေရႊသားေရႊရည္ (ေျပာင္ၾကည္သစ္လင္း) ထိန္ၾကည္သစ္လင္း ပပ၀င္းကုန္ေသာ ရံသီေယာ - ၀ါေရာင္၀င္းလ်ွပ္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျမတ္တို႔သည္ နိစၧရႏၲိ - ေနအေထာင္လအေထာင္ ျဗဟၼာနတ္အေရာင္ ရတနာ န၀ရတ္အေရာင္တို႔ကို ထပ္ေခါင္ကာလႊမ္းမိုး၍ ျဖိဳးျဖိဳးၾကြယ္ၾကြယ္ အံ့ၾသဘြယ္လွ်င္ အဆန္းတၾကယ္ ကြန္႔ျမဴးေတာ္မူၾကေလကုန္၏။
(၃) ေလာဟိတာစ - အာေတာ္ လွ်ာေတာ္ ႏႈတ္ခမ္းေတာ္ႏွင့္ ေျခဖ၀ါးေတာ္ လက္ဖ၀ါးေတာ္စေသာ ကုိယ္ေတာ္အစိတ္စိတ္တို႔မွ ေလာဟိတာ - ေခါင္ရန္းႏွင္းဆီ ကမၺလာနီႏွင့္ ၾကာနီအလား ပတၲျမားအဆင္းရိွၾကကုန္ေသာ အာဘာ - နီေရာင္၀င္းလွ်ပ္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ဓာတ္တို႔သည္
နိစၧရႏၲိ - ေနအေထာင္လအေထာင္ ျဗဟၼာနတ္အေရာင္ ရတနာ န၀ရတ္အေရာင္တို႔ကို ထပ္ေခါင္ကာလႊမ္းမိုး၍ ျဖိဳးျဖိဳးၾကြယ္ၾကြယ္ အံ့ၾသဘြယ္လွ်င္ အဆန္းတၾကယ္ ကြန္႔ျမဴးေတာ္မူၾကေလကုန္၏။
(၄) ၾသဒါတာ - စြယ္ေတာ္သြားေတာ္ မ်က္ျဖဴေတာ္အစုံ ဥဏၰလုံေခၚ ေမြရွင္ေတာ္ဓား အလြန္ထူျမတ္ေသာ အရပ္ေတာ္တို႔မွ ၾသဒါတရံသိေယာ - စပါယ္ ၾကက္ရုံး ဇြန္ပန္းကုံးႏွင့္ ေငြတုံးေဘာ္ဆိုင္ စိန္ပန္းခိုင္အတူ ၀တ္လဲေတာ္ဘဲြ႔ျဖဴႏွင့္ ၾကာျဖဴပန္းအေသြးကဲ့သို႔ ျဖဴေဖြးစင္ၾကယ္ေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ဓာတ္တို႔သည္
နိစၧရႏၲိ - ေနအေထာင္လအေထာင္ ျဗဟၼာနတ္အေရာင္ ရတနာ န၀ရတ္အေရာင္တို႔ကို ထပ္ေခါင္ကာလႊမ္းမိုး၍ ျဖိဳးျဖိဳးၾကြယ္ၾကြယ္ အံ့ၾသဘြယ္လွ်င္ အဆန္းတၾကယ္ ကြန္႔ျမဴးေတာ္မူၾကေလကုန္၏။
တမွာတမွာ - အထက္ဆံဖ်ားေတာ္ တေလွ်ာက္ ေအာက္ေျခဖ၀ါးေတာ္ တခို ထိုထိုကုိယ္ေတာ္ အစိတ္မွ
(၅) မဥၨိဌာစ - မရမ္းေသြးအေရာင္ ခရမ္းေသြးအေရာင္ တေ၀ေ၀ တေျပာင္ေျပာင္ သေျပေရာင္အဆင္းကဲ့သို႔ ထိန္၀င္းညိဳေမာင္းေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျမတ္တို႔သည္ လည္းေကာင္း
(၆) ပဘႆရာဓ - နတ္မီးအေရာင္ လွ်ပ္စီးအေရာင္ ရတနာမ်ိဳးစုံအေရာင္ ၾကာမ်ိဳးစုံ အေရာင္ ထိန္ေျပာင္၀င္းလက္ ၾကက္လွ်ာျပန္ စိန္ေရာင္ထြက္သကဲ့သို႔ ရိုးရုိးရက္ရက္ ျပိဳးျပိဳးျပက္ေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျမတ္တို႔သည္ လည္းေကာင္း
ပဘာသႏိၲ - ေနအေထာင္ လအေထာင္ ျဗဟၼာနတ္အေရာင္ ရတနာ န၀ရတ္အေရာင္တို႔ကို ထိပ္ေခါင္က လႊမ္းမိုး၍ ျဖိဳးျဖိဳးၾကြယ္ၾကြယ္ အံ့ၾသဘြယ္လွ်င္ အဆန္းတၾကယ္ ကြန္႔ျမဴးေတာ္မူၾကေလကုန္၏။
ဧ၀ံ - ဤသို႔ ေရာင္ျခည္ေျခာက္သြယ္ ဂုဏ္ေတာ္အထူးကို ခ်ီးက်ဴးဖြင့္ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း
ဆဗၺဏၰရံသိေယာ - အညိဳတျဖာ အ၀ါတလီ အနီတဆူ အျဖဴတေၾကာင္း အေမာင္းတခ်က္ ျပီးျပက္ငါးငါး ေျခာက္ပါးေရာင္ဆိုင္ အျပိဳင္ျပိဳင္ကို စိုးပိုင္ရရွိေတာ္မူေပထေသာ
ဘဂ၀ါ - ဘုန္းေတာ္သရဖူ ေဆာင္းေတာ္မူ၍ ေအာင္သူညႊတ္ရုံး အထြဋ္ဆုံးလည္း ျဖစ္ေတာ္မူေပထေသာ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားသည္
ေသာ - ထိုသုံးေလာကညြန္႔ဖူး နိဗၺာန္မွဴးျဖစ္ေတာ္မူေသာ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားသည္
ေမ - ပဌာန္းပစၥည္း ဆက္သြယ္နည္းျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းကလပ္ ရုပ္နံဓာတ္ကို စဲြမွတ္သမုတ္ အကၽြဳႏုပ္၏
သိေရ - အျမတ္ဆုံးဟု မွတ္သုံးရည္စူး ဦးေခါင္းဦး၌
ဌာတု - ပဌာန္းညဏ္သြား စ်ာန္ကစားလွ်က္ တန္႔နားကိန္း၀ပ္ေတာ္မူလွည့္ပါ့ သုံးေလာကေကေသွ်ာင္ ေရႊဘုန္းေခါင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးဘုရား….

နိဗၺာန္

နိဗၺာန္

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း နိဗၺာန္ကို ဆုေတာင္းၾက၏။ ရလို ေရာက္လိုၾက၏။ သို႔ေသာ္ နိဗၺာန္၏ သေဘာကား အလြန္နက္နဲခက္ခဲလွေပ၏။ သိရွိဘို႔ရန္လည္း အလြန္ခဲယဥ္းလွေပ၏။ ပုထုဇဥ္တို႔၏ စိတ္သေဘာႏွင့္ကား အလြန္ေ၀းကြာလွေပ၏။
သို႔ေသာ္လည္း အနဳမာန မ်က္ရမ္းဆိုသည့္အတိုင္း အရိယာတို႔ ရအပ္ေသာ သိအပ္ေသာ စံစားအပ္ေသာ နိဗၺာန္ ႏွင့္ မဂ္ ဖိုလ္ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ရွင္းလင္းဦးအံ့။
နိဗၺာန္ ဆိုသည္မွာ မဂ္ဥာဏ္ ဖိုလ္ဥာဏ္ မဂ္ပညာ၊ ဖိုလ္ပညာတို႔ျဖင့္ သိအပ္ခံစားအပ္ေသာ သေဘာတရား တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
( နိဗၺာန ဟူေသာ ပါဠိပုဒ္မွ ဆင္းသက္ျပီး ေခၚေ၀ၚေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ နိ - ၀ါန ဟူေသာ ပုဒ္ကို ပါဠိသဒၵါနည္း အရ သႏၶိပုဒ္ျဖင့္ နိဗၺာန ျဖစ္သည္။)
နိ - နိကၡႏၲ ထြက္ေျမာက္ျခင္း
၀ါန - ေျမွးရွက္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားေသာ တဏွာမွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း၊ လြတ္ေျမာက္ျခင္းကို နိဗၺာန္ဟု ေခၚဆိုပါသည္။
တနည္းအားျဖင့္ သႏိ ၱသုခ - အစဥ္ေအးျငိမ္းခ်မ္းသာေနေသာ သေဘာတရား ရုပ္+နာမ္ သေဘာတို႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီး အိုျခင္းကင္းရာ နာျခင္းကင္းရာ ေသျခင္းကင္းရာ ျဖစ္ေသာ အစဥ္အျမဲ ေအးျငိမ္းခ်မ္းသာေနေသာ သေဘာတရားကို သႏိ ၱသုခ - နိဗၺာန္ခ်မ္းသာဟု ေခၚပါသည္။
ပုထုဇဥ္တို႔ခံစားအပ္ေသာ ေ၀ဒယိတ သုခမွာ အေကာင္းအဆိုး ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ အပူအေအးတို႔ကို ၾကံေတြးျပီးလွ်င္ သုခခ်မ္းသာဟု ထင္မွတ္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ရုပ္ နာမ္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈ သႏိ ၱသုခကို ပုထုဇဥ္တို႔ မခံစားၾကရပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း? ရုပ္နာမ္တရားတို႔အေပၚ၌ ခင္မင္တြယ္တာမႈ ေလာဘတရား (၀ါ) လိုျခင္မႈ တပ္မက္မႈ ႏွစ္သက္မႈ စဲြလမ္းမႈတို႔ မကင္းျခင္းေၾကာင့္ နိဗၺာန္ကို မရျခင္း နိဗၺာန္သေဘာကို မသိျခင္း မရျခင္း မခံစားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အၾကင္ပုဂၢိဳလ္သည္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ပါရမီ ဓာတ္ခံ ပြားမ်ားျပည့္စုံလာအံ့။ ထိုပုဂၢိဳလ္သည္ တိဟိတ္ ပဋိသေႏၶ - ဥာဏ္ပညာ ထက္ျမတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ျပီးလွ်င္ ေသာတာပတၲိ မဂ္ဥာဏ္ ဖိုလ္ဥာဏ္ + သကဒါဂါမ္ - မဂ္ဥာဏ္ ဖိုလ္ဥာဏ္၊ အနာဂါမိ မဂ္ဥာဏ္ ဖိုလ္ဥာဏ္၊ အရဟတၲ မဂ္ဥာဏ္ ဖိုလ္ဥာဏ္တို႔ကို ပြားမ်ား အားထုပ္ရရွိအံ့။ ထိုပုဂိၢဳလ္တို႔သည္ မဂ္ပုဂိၢဳလ္၊ ဖိုလ္ပုဂိၢဳလ္ အရိယာပုဂိၢဳလ္ ရွစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီးလွ်င္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို လက္၀ါးေပၚမွာ တင္ျပထားေသာ ပတၲျမား ရတနာကို လက္ေတြ႔မ်က္ေတြ႔ သိရွိခံစားရလတၲံ႕။ မ်က္ကြယ္မဟုတ္ - မ်က္ေမွာက္ျပဳရလတၲံ႕။ (ေသေသာ္၏ အျခားမဲ့၌ ပရိနိဗၺာန္ျပဳသည္၏ အျခားမဲ့၌ တဖန္ ဘ၀သစ္ျပန္၍ မျဖစ္ေသာ အစဥ္ထာ၀ရ ေအးျငိမ္း၍ေနေသာ သႏိ ၱသုခ နိဗၺာန ဓာတ္သေဘာျဖင့္ ၀င္စံခိုလံႈရေလေတာ့၏။
ဤသည္တို႔ကို ရည္ရြယ္မွန္းထားျပီးလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း မဂ္ေလးပါး ဖိုလ္ေလးပါး နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ တရားေတာ္ျမတ္ကို ရရ ေရာက္ရ မ်က္ေမွာက္ျပဳရပါလို၏ ဟု ဆုေတာင္းပတၲနာ ျပဳျခင္းျဖစ္ပါသတည္း။


ဤသည္လွ်င္ ၾသကာသ၏ အဓိပၸါယ္ျပီးဆုံး ျပည့္စုံေလာက္ပါျပီ။ က်န္ရွိေနေသာ ပူေဇာ္သကၠာရမႈတို႔၏ အနက္အဓိပၸါယ္တို႔ကို က်ယ္၀န္းမည္စိုး၍ မေရးေတာ့ပါ။ သိလိုပါက မွီကမ္းေသာ ဆရာသမားမ်ား ဗဟုသုတ က်မ္းစာအုပ္မ်ားကို ရႈၾကည့္ၾကပါေလ…

“ဆုေတာင္းပုံ”

“ဆုေတာင္းပုံ”

ထိုရတနာသုံးပါးကို ရွိခိုးကန္ေတာ့ရေသာ အက်ိဳးေၾကာင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ မေကာင္းေသာ အျပစ္တို႔မွ ကင္းလြတ္စိတ္ ဆႏၵ အာသီသျဖင့္ ဆုပတၳနာ ျပဳပါသည္။
(က) အပါယ္ေလးပါး
၁။ ငရဲဘုံ - ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးလုံး အျမဲမျပတ္ ဆင္းရဲႏိွပ္စက္ခံေနရေသာဘုံ ( မဟာပထ၀ီ ေျမၾကီး၏ ေအာက္ထပ္မွာ ရွိသည္။)
၂။ တိရစၧာန္ဘုံ - လူျပည္မွာ တစပ္တည္းသြားလာလႈပ္ရွား ခံစားေနရေသာ မ်က္ျမင္ တိရစၧာန္မ်ား။
၃။ ျပိတၲာဘုံ - လူျပည္ႏွင့္ တစပ္တည္းပင္ အျမဲမျပတ္ ငတ္မြတ္ဆင္းရဲေနရေသာဘုံ။
၄။ အသူရကယ္ဘုံ - ေန႔မွာ ေခြးစားခံရ၍ ညမွာ နတ္ဘုံနတ္နန္းႏွင့္ ေနရေသာဘုံ ( ပင္လယ္ကမ္းေျခမွာ ေနရသည္ဟု ဆိုသည္။)

(ခ) ကပ္ (၃) ပါး

၁။ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါး၍ ေသေၾကပ်က္စီးေသာ ပုဂိၢဳလ္ အခ်ိန္ကာလမ်ားကို ဒုဗိ႓ကၡႏၲရကပ္ ဟု ေခၚသည္။
၂။ ဓါး လက္နက္ ေသနတ္ အစရွိသည္တို႔ေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးျခင္းကို သတၳႏၲရကပ္ ဟု ေခၚသည္။
၃။ အဖ်ားအနာေရာဂါမ်ား ထူေျပာ၍ ေသေၾကပ်က္စီးၾကသည္ကို ေရာဂႏၲရကပ္ဟု ေခၚပါသည္။

လူ႔ျပည္မွာ လူတို႔ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ၾကီးမားသည့္အခါ ၎ကပ္ၾကီး (၃) ပါး ဆိုက္ေရာက္တတ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ လူတို႔ေလာဘၾကီးလြန္းကလွ်င္ ဒုဗိ႓ကၡေဘး - ငတ္မြတ္ေရးေၾကာင့္ မရိုးေဖြးေတာင္မွ် ပ်က္စီးၾက၏။
လူတို႔ေဒါသ ၾကီးလြန္းကလည္း သတၳႏၲေဘး - သတ္ျဖတ္ေရးေၾကာင့္ ရိုးေဖြးေတာင္မွ် ပ်က္စီးၾက၏။
လူတို႔ေမာဟ ၾကီးလြန္းကလည္း ေရာဂႏၲေဘး - ဖ်ားနာေရးေၾကာင့္ ရိုးေဖြးေတာင္မွ် ပ်က္စီးၾက၏။ (မဃေဒ၀ အလကၤာ)

(ဂ) ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး
၁။ ငရဲဘုံ
၂။ တိရစၧာန္ဘုံ
၃။ ျပိတၲာဘုံ - အသူရကယ္
၄။ ဘုရားပြင့္ေသာအခါ အသက္ရွည္ေသာ နတ္ျဗဟၼာ ျဖစ္ေနရျခင္း
၅။ ဗုဒၶသာသနာ မရွိေသာ ပစၥႏၲရဇ္အရပ္
၆။ မိစာၧဒိဌိ - မွားေသာအယူရွိျခင္း
၇။ ဘုရားႏွင့္ေတြ႔ၾကဳံေသာ္လည္း ဘယ္လိုပင္တရားေဟာေဟာ အသိဥာဏ္ကင္းမဲ့ေသာ (သုဂတိအဟိတ္ ဒိြဟိတ္) ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္ရျခင္း
၈။ ဥာဏ္ပညာရွိေသာ (တိဟိတ္) ပုဂိၢဳလ္ ျဖစ္လင့္ကစား ဘုရားသာသနာႏွင့္ မေတြ႔ဆုံရျခင္း
ဤသည္တို႔ကား ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။
(ျပိတၲာ ႏွင့္ အသူရကယ္ကို သေဘာတူညီသည့္ လကၡဏာျဖစ္၍ (၃) နံပါတ္မွာ တစ္ခုဘဲ ေကာက္ယူရပါသည္။
ဤအရပ္ ဤဘုံ ဤဌာန ရွစ္ပါးကား နိဗၺာန္ကို မရႏို္င္ မေရာက္ႏိုင္ေသာ အျပစ္ျဖစ္ပါသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဘုရားျဖစ္ခါ ပါယ္ (၃) ရြာႏွင့္ ဒီဃာယုနတ္ ျဖစ္လပ္ပစၥန္ မိစာၧဥာဏ္ရွိ ဥာဏ္မရွိသား ဥာဏ္ရွိညားလည္း ဘုရားမျဖစ္ ေဟာေဖာ္လွစ္သည္ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး သရုပ္တည္း……….

(ဃ) ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး
၁။ ေရ
၂။ မီး
၃။ မင္း
၄။ ခိုးသူ
၅။ မခ်စ္ႏွစ္ေသာသူ
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေရ + မီး + မင္း + ခိုး၊ မခ်စ္ႏိုး၊ ငါးမ်ိဳးရန္သူပ…

(င) ၀ိပၸတၲိတရား (၄)ပါး
၁။ ကာလ၀ိပၸတၲိ
၂။ ဥပဓိ၀ိပၸတၲိ
၃။ ဒိဌိ၀ိပၸတၲိ
၄။ ပေယာဂ၀ိပၸတၲိ - ပ်က္စီးမႈ ေလးပါး

၁။ ကာလ၀ိပၸတၲိ ဟူသည္ကား လူမ်ား အက်င့္စာရိတၱ ပ်က္ေနေသာ အခိ်န္ကာလ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ မင္းမ်ားပ်က္စီးေနေသာ အခ်ိန္ကာလကို ေခၚပါသည္။
၂။ ဥပဓိ၀ိပၸတၲိ ဟူသည္ကား လူျဖစ္ပါလည္း ကိုယ္လက္အဂၤါ ခ်ိဳ႔ယြင္း ပ်က္စီးျခင္းကို ေခၚပါသည္။
၃။ ဒိဌိ၀ိပၸတၲိ ဟူသည္ကား အယူေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးျခင္းကို ေခၚပါသည္။
၄။ ပေယာဂ၀ိပၸတၲိ ဟူသည္ကား ကိုယ္က်င့္သီလပ်က္စီးမႈကို ဆိုပါသည္။

(စ) ဗ်ႆနတရား (၅)ပါး
၁။ ညာတိဗ်ႆန
၂။ ေဘာဂဗ်ႆန
၃။ ေရာဂဗ်ႆန
၄။ သီလဗ်ႆန
၅။ ဒိဌိဗ်ႆန

၁။ ညာတိဗ်ႆန - အေဆြအမ်ိဳးတို႔ ပ်က္စီးျခင္း
၂။ ေဘာဂဗ်ႆန - စည္းစိမ္ဥစၥာ ရတနာတို႔၏ ပ်က္စီးျခင္း
၃။ ေရာဂဗ်ႆန - အနာေရာဂါ ဖိစီးႏိွပ္စက္၍ ပ်က္စီးျခင္း
၄။ သီလဗ်ႆန - အက်င့္သီလ စာရိတၲ ပ်က္စီးျခင္း
၅။ ဒိဌိဗ်ႆန - အယူ၀ါဒ ပ်က္စီးျခင္း
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ညာတိ ေဘာဂ ေရာဂါ သီလ ဒိဌိပ ငါး၀ပ်က္စီးျခင္း

၀ိပၸတၲိ ႏွင့္ ဗ်ႆနတို႔မွာ သံတူေၾကာင္းကြဲ အဓိပၸါယ္ အတူတူပင္ တိုက္ရိုက္အနက္ျပန္ေသာ္ ၀ိပၸတၲိ - ယိုယြင္းမႈ၊ ခိ်ဳ႔ယြင္းမႈ။ ဗ်ႆန - ပ်က္စီးမႈ ျဖစ္ပါသည္။
ဤသို႔လွ်င္ ရိွခိုးပူေဇာ္ျခင္း၏ တည္ရာျဖစ္ေသာ ရတနာသုံးပါးကို ခြင့္ေတာင္းျပီးလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း ကနဦးအစ ၾသကာသ ဆိုျပီးလွ်င္ အျပစ္ခပ္သိမ္းမွ ကင္းေပ်ာက္၍ အဆုံးဘ၀ နိဗၺာန္ေရာက္ရန္အထိ ဆုေတာင္းကန္ေတာ့ၾကပါသည္။

ငါးပါးသီလ ခံယူေဆာက္တည္ပုံ

ငါးပါးသီလ ခံယူေဆာက္တည္ပုံ

ၾသကာသ ၾသကာသ ၾသကာသ ကာယကံ ၀စီကံ မေနာကံ တည္းဟူေသာ ကံသုံးပါးတို႔တြင္ တပါးပါးေသာ ကံျဖင့္ ျပစ္မွားမိသည္ရွိေသာ္ ထိုအျပစ္တို႔ကို ေပ်ာက္ပါလိုေသာေၾကာင့္ ေပ်ာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာ ပထမ ဒုတိယ တတိယ တစ္ၾကိမ္ ႏွစ္ၾကိမ္ သုံးၾကိမ္ေျမာက္ေအာင္ ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊ သံဃာရတနာ ရတနာျမတ္သုံးပါး အေပါင္းကို ဘုရားတပည့္ေတာ္ လက္အုပ္မိုး၍ ရွိခိုးကန္ေတာ့ပါ၏ အရွင္ဘုရား..
ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ိဳးအားေၾကာင့္ အပါယ္ေလးပါး ကပ္သုံးပါး ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး ၀ိပတိၲတရားေလးပါး ဗ်ႆနတရား ငါးပါး
တို႔မွ အခါခပ္သိမ္း ကင္းလြတ္ျငိမ္းသည္ျဖစ္၍ အဆုံးဘ၀၌ မဂ္တရား ဖုိလ္တရား နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ တရားေတာ္ျမတ္ကို ရရ ေရာက္ရ မ်က္ေမွာက္ျပဳရပါလို၏ အရွင္ဘုရား…
အဟံဘေႏ ၱ တိသရေဏန သဟ ပဥၥသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံေဒထ ေမဘေႏ ၱ
ဒုတိယမၸိ အဟံဘေႏ ၱ တိသရေဏန သဟ ပဥၥသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံေဒထ ေမဘေႏ ၱ
တတိယမၸိ အဟံဘေႏ ၱ တိသရေဏန သဟ ပဥၥသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံေဒထ ေမဘေႏ ၱ
(အာမ ဘေႏၱၱပါဘုရား)
နေမာတႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာ သမၺဳဒၶႆ
(၃) ေခါက္ဆိုရန္
ဗုဒၶ သရဏံ ဂစာၧမိ
ဓမၼံ သရဏံ ဂစာၧမိ
သံဃံ သရဏံ ဂစာၧမိ
ဒုတိယမၸိ ဗုဒၶ သရဏံ ဂစာၧမိ
ဓမၼံ သရဏံ ဂစာၧမိ
သံဃံ သရဏံ ဂစာၧမိ
တတိယမၸိ ဗုဒၶ သရဏံ ဂစာၧမိ
ဓမၼံ သရဏံ ဂစာၧမိ
သံဃံ သရဏံ ဂစာၧမိ
(အာမ ဘေႏၱၱပါဘုရား)

၁။ ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရမဏိ
၂။ အဒိႏၷာ ဒါနာ ေ၀ရမဏိ
၃။ ကာေမသု မိစၧာစာရာေ၀ရမဏိ
၄။ မုသာ၀ါဒါ ေ၀ရမဏိ
၅။ သုရာေမရယ မဇၩပမာဒဌာနာ ေ၀ရမဏိ

(အာမ ဘေႏၱၱပါဘုရား)

ဗုဒၶဘာသာ ထုံးတမ္းစဥ္လာအရ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ တစ္ခုုခုျပဳတိုင္း သီလကို အရင္ပထမ ေဆာက္တည္ရပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ အလွဴေပးတဲ့ေနရာ ျဖစ္ေစ၊ ဘာ၀နာ ကုသိုလ္ လုပ္တဲ့ေနရာမွာျဖစ္ေစ ေရွးဦးစြာ ကိုယ္က်င့္တရား သီလတရား စင္ၾကယ္ေနမွ အက်ိဳးထိေရာက္မႈ ရွိသည္။ သီလပ်က္ျပား၍ ယုတ္မာညစ္ညမ္းစြာႏွင့္ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈသည္ အက်ိဳးတရား မမ်ားလွေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးဦးစြာ သီလကို ေဆာက္တည္ က်င့္သုံးၾကရပါသည္။
ယခုေဆာက္တည္အပ္ေသာ ငါးပါးသီလကို လူတို႔ေလးစားအပ္ေသာေၾကာင့္ ဂရုဓမၼ သီလ ဟူ၍ ေခၚသည္။
ေနာက္တခုက လူတို႔ကိုယ္မွာ အျမဲ၀တ္ဆင္ထားေသာ ပုဆိုး ထမီကဲ့သို႔ အျမဲ ေစာင့္ေရွာက္ ျပဳက်င့္အပ္ေသာ သီလျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ နိစၥသီလ ဟူ၍လည္း ေခၚပါသည္။

“အဓိပၸါယ္ ေဖာ္ျပခ်က္”

ၾသကာသ - ဟူေသာ အဓိပၸါယ္မွာ တည္ရာ မွီရာဟု အနက္သေဘာရပါသည္။
ရွိခိုးျခင္း၏ တည္ရာ ျမတ္ႏိုးျခင္း၏တည္ရာ ပူေဇာ္ျခင္း၏ တည္ရာျဖစ္ေတာ္မူေသာ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ရတနာသုံးပါးအား တိုင္တည္ဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ထိုရတနာျမတ္သုံးပါးတို႔အား ကာယကံ - ကိုယ္ျဖင့္ျပစ္မွားမႈ၊ ၀စီကံ - ႏႈတ္ျဖင့္ ျပစ္မွားမႈ၊ မေနာကံ - စိတ္ျဖင့္ျပစ္မွားမႈ။ ထိုအျပစ္တို႔ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္း အက်ိဳးငွာ တစ္ၾကိမ္ ႏွစ္ၾကိမ္ သုံးၾကိမ္တိုင္ေအာင္ လက္စုံမိုး၍ ရွိခိုးကန္ေတာ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။